Malüliyet Yönetmeliği Değişti

SGK BAŞKANI YADİGAR GÖKALP İLHAN:
- MALULİYET AYLIKLARI İLE İLGİLİ OLARAK 1965’TEN BU YANA HİÇBİR DÜZENLEME
YAPILMAMIŞTI
- YENİ DÜZENLEMEYLE KALP, AKCİĞER VE BARSAK NAKLİ OLAN HASTALARA DA
MALULİYET HAKKI GETİRİLDİ
- KRONİK BÖBREK HASTALIĞI OLAN VATANDAŞLAR ARTIK DİYALİZE GİRMEDEN DE,
DOKTOR RAPORUYLA MALULİYET HAKKI KAZANILABİLECEK
- DOWN SENDROMU, OTİZM GİBİ HASTALIKLARIN DA LİSTEYE EKLENMESİ EN RADİKAL
VE EN ÖNEMLİ KARARLARDAN BİRİSİDİR
- YENİ DÜZENLEMEYLE BİRLİKTE MALULEN EMEKLİ GRUBUNA YAKLAŞIK 4250 KİŞİNİN
DAHA EKLENMESİNİ BEKLİYORUZ
Binlerce kişiyi yakından ilgilendiren ve 1965 yılından bu yana değişiklik yapılmamış
olan maluliyet yönetmeliğinde köklü değişiklikler yapılıyor.
1 Eylül 2013’te yürürlüğe girecek olan yeni düzenlemeyle organ nakli olan tüm
hastalara koşulsuz maluliyet hakkı tanınıyor.
Kanal 24 ve NTV’nin canlı yayın konuğu olan SGK Başkanı Yadigar Gökalp İlhan,
getirilen yeni düzenlemelerle ile ilgili değerlendirmelerde bulundu.Gökalp İlhan: Maluliyet Aylıkları İle İlgili Olarak 1965’ten Bu Yana Hiçbir
Düzenleme YapılmamıştıBaşkan Gökalp İlhan, Maluliyet aylıkları ile ilgili olarak 1965’ten bu yana hiçbir
düzenlemenin yapılmadığına dikkati çekerek, bu konuda SGK olarak iki temel düzenleme
yaptıklarını vurguladı. Bu iki düzenlemenin vatandaşlar açısından çok önemli olduğunu
dile getiren Gökalp İlhan, Bakanlıklar ve Sivil Toplum Kuruluşları ile birlikte çalışarak çok
önemli değişiklikler gerçekleştirdiklerini kaydetti.
Eski yönetmelikte maluliyet şartlarında çok farklı hastalık gruplarını içeren, çok
geniş ifadelerle somut olarak kriterleri belli olmayan bir takım hususlar olduğunu belirten
Gökalp İlhan, “Birçok hastalık için bunları ayrıştırdık. Kriterleri somut hale getirdik. Belli
hastalıkların etkilerine bakarak birtakım düzenlemeler yaptık. Vücut sağlığını bir bütün
olarak düşünerek buna göre kriterler oluşturduk” diye konuştu.Gökalp İlhan: Yeni Düzenlemeyle Kalp, Akciğer ve Barsak Nakli Olan Hastalara
da Maluliyet Hakkı GetirildiGökalp İlhan eski yönetmeliğin organ nakli olan hastalarda sadece böbrek ve
karaciğer nakillerini kapsadığını ayrıca 1 yıllık maluliyet hakkı verdiğini hatırlatarak, yeni
düzenlemeyle kalp, akciğer ve barsak nakli olan hastalara da maluliyet hakkı getirildiğini
ifade etti.
Eski yönetmelikteki 1 yıllık kontrol muayenelerinin vatandaşlar için sorun
oluşturduğunun altını çizen Gökalp İlhan, “Yeni düzenlemeyle bu kontrolleri kaldırdık.
Hem kapsam genişledi, hem de işlemler kolaylaştırılmış oldu. Bunun dışında kemik iliği
nakli hastalarına da maluliyet hakkı getirildi. Ancak kemik iliği nakillerinde 1 yıllık kontrol
muayeneleri devam edecek” dedi.Gökalp İlhan: Kronik Böbrek Hastalığı Olan Vatandaşlar Artık Diyalize Girmeden
de, Doktor Raporuyla Maluliyet Hakkı KazanılabilecekDüzenleme öncesinde kronik böbrek hastalığı olan vatandaşlar ile ilgili ciddi
sıkıntılar yaşandığını ifade eden Gökalp İlhan, önceki düzenlemeye göre sadece diyalize
girmiş hastaların malul olabildiğini, ancak artık diyalize girmeden de, doktor raporuyla
maluliyet hakkı kazanılabileceğini dile getirdi.
Yeni düzenlemeyle birkaç istisnai kanser hastalığı dışındaki tüm kanser hastalarına
18 ay boyunca maluliyet hakkı getirildiğini vurgulayan Gökalp İlhan, “Bu çok önemli bir
düzenleme çünkü kanser hastalığında tedavi sürecinde başka komplikasyonlar
oluşabiliyor. 18 ay sonra bu hastalarımızın maluliyet hakları devam etmesi gerekiyorsa
elbette devam edecek” diye konuştu.
Başkan Gökalp İlhan, lösemi hastalarına da 24 ay sürekli maluliyet hakkı
getirildiğini belirterek, bu sürelerin hastalıkların tedavilerinin ortalama sürelerine göre
belirlendiğini kaydetti.Gökalp İlhan: Down Sendromu, Otizm Gibi Hastalıkların da Listeye Eklenmesi En
Radikal ve En Önemli Kararlardan BirisidirBunların yanı sıra down sendromu, otizm gibi hastalıkların da listeye eklendiğini
söyleyen Gökalp İlhan, “Bu konudaki en önemli değişiklik ise, bu tip hastaların
ebeveynleri hep ‘Bize bir şey olursa, çocuğumuza kim bakacak’ endişesi taşıyorlardı, yeni
düzenlemeyle bu tür hastalığı olan çocuklar bakıma muhtaç raporu alabilecekler. Bu karar
en radikal ve en önemli kararlardan birisidir” dedi.
Ayrıca yatalak, bakıma muhtaç kişilerin yeni düzenleme ile malul
sayılabileceklerinin altını çizen Gökalp İlhan, bazı nörolojik ve psikiyatrik hastalıkların,
daha önce yönetmelikte yer almayan kalp, akciğer ve sindirim sistemi hastalıklarının
ayrıntılı kriterlerinin oluşturularak listeye eklendiğini ifade etti.
“Düzenleme ile yardımcı solunum cihazı ile yaşamını sürdüren vatandaşlarımız da
muhtaç kabul edildiler” diyen Gökalp İlhan, önceki yönetmelikte yer alan 10 yıl şartı
aranmaksızın sadece bin 800 gün prim ödeme gün sayısı olmasının maluliyet için yeterli
olacağını vurguladı. Gökalp İlhan ayrıca, bulaşıcılığı yüksek veya tedaviye dirençli olan
hastalıklar için hem hastanın hem de toplumun sağlığı gözetilerek 2 yıl süreyle maluliyet
hakkı getirildiğini belirtti.
Şeker hastalığının önceden maluliyet için hiçbir değerlendirme kriterinin
olmadığına dikkati çeken Gökalp İlhan, “Sadece zarar gören organ üzerinden bir
değerlendirme yapılıyordu. Yeni düzenlemeyle artık şeker hastalığı maluliyet için bir kriter
oldu. Eğer şeker hastalığı sebebi ile en az 3 organında bozulma görülmüşse, bu maluliyet
için bir sebep sayılacak” diye konuştu.
Şeker hastalığı nedeniyle 3 organı zarar görmüş olan hastaların oranının, tüm
şeker hastalarının yüzde 1’inden az olduğunu söyleyen Gökalp İlhan, “Yani tüm şeker
hastaları başvuracak diye bir algı oluşmamalı. Bir kişinin 3 organının şeker hastalığı
yüzünden zarar görmüş olması için en az 15-20 yıllık şeker hastası olması gerekiyor.
Türkiye’de şu anda 5 milyon 200 bin şeker hastası var. Kamuoyunda tüm şeker
hastalarının maluliyet için başvurabileceği algısı olmamalıdır” dedi.
Başvurularda zamanın önemine dikkati çeken Başkan Gökalp İlhan, yeni
yönetmeliğin 1 Eylül 2013 tarihinde yürürlüğe gireceğini ve bu tarihten önce
başvuranların eski yönetmeliğe göre, 1 Eylül’den sonra başvuranların ise yeni
yönetmeliğe göre değerlendirileceğini söyledi. Daha önce maluliyet için başvurmuş ve
başvurusu reddedilmiş vatandaşların itiraz hakkının bulunduğunu vurgulayan Gökalp
İlhan, “İtiraz edenlerin durumları 1 Eylül’den sonra tekrar değerlendirilecek” dedi.
“SGK olarak vatandaş odaklı çalışmalarımızı sürdürürken, bütçe dengesine dikkat
ediyoruz. Bütçemizde olumlu gelişmeler söz konusu” diye konuşan Gökalp İlhan, SGK
olarak 10 milyon 382 bin kişiye emekli aylığı ödediklerini, bunların içinde 2012 yılı sonu
verilerine göre 112 bin 241 kişinin malulen emekli olduğu bilgisini verdi.Gökalp İlhan: Yeni Düzenlemeyle Birlikte Malulen Emekli Grubuna Yaklaşık 4250
Kişinin Daha Eklenmesini BekliyoruzYeni düzenlemeyle birlikte malulen emekli grubuna yaklaşık 4250 kişinin daha
eklenmesini beklediklerini ifade eden Gökalp İlhan, “Mali açıdan bakıldığında bütçeye 40
milyon lira ek ödeme getirecek. Bu da toplam oran içerisinde yüzde 0,05 ile çok cüzi bir
oran” diye konuştu.

Emekli olmak artık kolaylaşıyor

Malulen emekliliğin kapsamı 21 çeşit rahatsızlık eklenerek genişletildi. İşte o hastalıklar...
Sosyal Güvenlik Kurumu'nun kanserden organ nakline, diyabetten çalışmaya engel teşkil edecek genetik hastalıklara kadar 21 çeşit rahatsızlığı ekleyerek kapsamını genişlettiği malulen emekliliğin detayları belli oldu. 971 lira maaşla malulen emekli olacak bu kişilere yönelik düzenleme, 1 Eylül'den itibaren yürürlüğe girecek. Yeni düzenlemeye göre, malulen emekli olunabilinecek hastalıklar ve koşulları şöyle:
ORGAN NAKLİ OLANLAR İÇİN BİR ŞART ARANMAYACAK

Çalışma gücünün veya iş kazası ya da meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az yüzde 60'ını veya vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü kaybettiği sağlık kurulunca raporlanacak.

Tüm organ nakilli (kemik iliği nakli hariç) hastalara koşulsuz maluliyet verildi.

Böbrek nakli sonrası uygulanan kontrol muayeneleri kaldırıldı.

Diyalize girmeyen kronik böbrek yetmezliği olan hastalara maluliyet hakkı getirildi.
KANSER HASTALIĞI EMEKLİLİK SEBEBİ

Tüm kanser hastaları, tanı aldıktan sonra koşulsuz olarak 18 ay boyunca malul kabul edildi. Bu hastalara ayrıca tedavi süresince maluliyet hakkı verildi.

Kanserlere ve endokrin hastalıklara bağlı gelişen ve tedavisi olmayan ağır elektrolit bozuklukları listeye eklendi. Kemik iliği naklinden itibaren hastalar 12 ay süreyle malul kabul edildi.

Kan kanseri hastalarına tanı aldıktan sonra 24 ay süreyle malul olabilme hakkı getirildi.
NÖROLOJİK HASTALIĞI OLANLAR DA LİSTEYE GİRDİ

Tedavisi olmayan ve kişinin çalışmasına olanak vermeyen genetik hastalıklar maluliyet listesine alındı.
Otizm gibi yaygın gelişim bozuklukları malul sayılma kriterlerine eklendi.

Tek el desteğine rağmen yardım olmaksızın yürüyememe, standart toplu taşıma araçlarını kullanamama durumunda sigortalı malul sayıldı.

MS, Parkinson, Alzheimer hastalığı, demans, sara gibi sık ve güncel nörolojik hastalıklar kapsama alındı.
Kişisel bakımını ve zorunlu ihtiyaçlarını yardımsız yapamayan romatolojik ve nörolojik hastalıklar listeye girdi.
Travma sonrası stres bozukluğu ve obsesif-kompulsif bozukluk gibi sık görülen psikiyatrik hastalıklar maluliyet kriterlerine eklendi.
ŞEKER HASTALARI İÇİN YENİ İMKANLAR

Koroner arter hastalıkları, kalp kapak hastalıkları, aritmiler, kalp yetmezliği gibi güncel ve sık görülen kardiyolojik hastalıklar ile ilgili kriterler ilk kez oluşturuldu.

Sindirim sistemi kanamaları, ülseratif kolit, kaşeksi, kronik pankreatit gibi eski yönetmelikte olmayan birçok hastalık eklendi.

Şeker hastalığına ilişkin maluliyet kriterleri genişletildi, en az 3 organının orta ve ileri düzeyde bozulması maluliyet kriteri olarak kabul edildi.
ASTIM HASTASI MALUL SAYILDI

Astım, KOAH, uyku bozuklukları gibi sık görülen solunum sistemi hastalıkları için ilk kez maluliyet kriterleri oluşturuldu.

Solunum yetmezliği nedeniyle yardımcı solunum cihazlarını sürekli kullanan hastalar bakıma muhtaç olarak kabul edildi.

Tedaviye dirençli ve bulaşıcılığı yüksek olan verem hastalarına 2 yıl süreyle maluliyet hakkı getirildi.

Birden fazla hastalığın bir arada olduğu ve tedaviye rağmen sigortalının çalışma olanağının bulunmadığı durumlarda malul olabilme ile ilgili düzenleme yapıldı.
SAYI 119 BİNE ULAŞACAK

Sosyal Güvenlik Kurumu'nun malulen emekliliğin kapsamını genişletmesiyle 4 bin 250 kişi emekli olabilecek. 1 Eylül'den itibaren yürürlüğe girecek olan düzenleme ile malulen emekli sayısı 114 bin 624'ten 119 bine çıkacak.

Engelli Çalıştırmayan İşverene 145 Bin Lira Ceza

Türkiye İş Kurumu, Doğu Anadolu Bölgesi'nde faaliyet gösteren ve engelli işçi çalıştırma yükümlülüğünü yerine getirmeyen biri kamuya ait 6 iş yerine 145 bin lira idari para cezası verdi- Van Bedensel Engelliler Derneği Başkanı Abidin Kasapoğlu:"Devlet özürlü maaşı verdiği halde üyelerimiz çalışarak emeklerinin karşılığını almak istiyorlar"- Altı Nokta Körler Derneği Başkanı Şehabettin Kayhan:"Bizim işverene çağrımız cezai uygulamalara maruz kalmadan çalıştırmaları gereken engellileri işe almaları"- Van İşitme Engelliler Derneği Başkanı Filiz Yörükoğlu:"İşverenler engelli çalıştırmaktansa verilen cezaları ödemeye razı oluyor. Bu nedenle verilen cezaların daha caydırıcı olmasını bekliyoruz."

CEMAL AŞAN - Türkiye İş Kurumu (İŞKUR), Doğu Anadolu Bölgesi'nde faaliyet gösteren ve engelli işçi çalıştırma yükümlülüğünü yerine getirmeyen biri kamuya ait 6 iş yerine 145 bin lira idari para cezası verdi.

AA muhabirinin, Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğünden aldığı bilgiye göre, 4857 sayılı İş Kanunun 30. maddesi uyarınca işverenlerin 50 ya da daha yüksek sayıda işçi çalıştırmaları durumunda, özel sektörün yüzde 3, kamu kurumlarının ise yüzde 4 engelli istihdam etmesi gerekiyor.

Çalışan sayısının fazla olmasına rağmen engelli işçi çalıştırma yükümlülüğünü yerine getirmeyen iş yerlerinde ise Türkiye İş Kurumu tarafından yapılan denetimlerde, uyarılar ve idari para cezaları uygulanıyor.

Bu kapsamda, Doğu Anadolu Bölgesi'ndeki illerde faaliyet gösteren iş yerlerinde 2013 yılı Ocak ayından itibaren denetim yapan Türkiye İş Kurumu, 8 aylık dönemde engelli işçi çalıştırmadığını saptadığı biri kamuya ait 6 iş yerine 145 bin 50 lira para cezası uyguladı.

Kurum, çok sayıdaki iş yerine de gerekli uyarılarda bulunarak bir sonraki denetime kadar engelli çalıştırma yükümlülüğünü yerine getirmelerini istedi.

Konuyla ilgili AA muhabirine değerlendirmede bulunan Van Bedensel Engelliler Derneği Başkanı Abidin Kasapoğlu, geçmiş yıllarda usulsüz yollarla alınan özürlü raporlarından dolayı kamudaki özürlü kadroların tamamen dolduğunu öne sürerek, bu durumun düzeltilmesi gerektiğini söyledi.

Sahte raporlarla işe alınan kişilerin çıkarılmaları gibi bir taleplerinin olmadığını ancak özürlü kadrolarının da amacına uygun kullanılması gerektiğini vurgulayan Kasapoğlu, şöyle konuştu:

"Devlet özürlü maaşı verdiği halde üyelerimiz çalışarak emeklerinin karşılığını almak istiyorlar. Biz uyduruk raporlarla insanların işe alınmasını istemiyoruz. Ayrıca, gittiğimiz bazı iş yerlerinde işveren, 'ben bu özürlüyü alamam engelli olduğu çok belli oluyor. Burda çalıştıramam' diyor. Böylelikle özürlü vatandaşımızı işe almadığı gibi bir de moralini bozuyor. Bazıları ise 'maaşını vereyim işe gelmesin' diyor. Özürlü kardeşlerimiz de bunu kabul etmiyor. Alın terleriyle kazanıp ailelerini geçindirmek istiyorlar. Ama işverenler engellileri işe almadıkları gibi onları aşağılıyorlar."

Engelli insanların birçoğunun sporda büyük başarı elde ettiğini anlatan Kasapoğlu, bu kişilere sahip çıkılması durumunda başarılı olmak için ellerinden gelenin en iyisini yaptıklarını ifade etti.

"Cezalardan elde edilen gelirle meslek edindirme kursu açılsın"

Altı Nokta Körler Derneği Başkanı Şehabettin Kayhan ise işverenin gerekli yükümlülüklerini yerine getirmediği için engelli vatandaşların büyük mağduriyet yaşadığını bildirerek, bu tür iş yerlerine kesilen cezalardan elde edilen gelirle İŞKUR tarafından engellilere yönelik meslek edindirme kurslarının açılması gerektiğine dikkati çekti.

Bu kursların engelli vatandaşların eksik kalan eğitimlerini tamamlamaları açısından son derece önemli olduğunu vurgulayan Kayhan, işverenlerin bu konuda duyarlı davranarak engelli vatandaşların istihdamına daha çok özen göstermeleri gerektiğini dile getirdi.

Kayhan, iş imkanı sağlanan engellilerin aynı zamanda topluma da kazandırılacağını belirterek, "Bu nedenle gereken duyarlılığın gösterilmesini bekliyoruz. Bizim işverenlere çağrımız cezai uygulamalara maruz kalmadan çalıştırmaları gereken engellileri işe almaları yönündedir. Bizler de onları örnek iş adamı olarak göstermeliyiz" diye konuştu.

"İşveren verilen cezaya razı"

Van İşitme Engelliler Derneği Başkanı Filiz Yörükoğlu ise engelli istihdamında en büyük sorunun önyargılar olduğuna işaret ederek, işverenlerin birçoğunun, engellilerin yeteri kadar verimli olamayacğı düşüncesi taşıdığını kaydetti.

Yapılan bilimsel araştırmalarda engellilerin kendilerine uygun işlerde çalıştırılmaları durumunda diğer çalışanlara oranla daha verimli, titiz ve çok çalıştıklarının kanıtlandığını anlatan Yörükoğlu, şöyle dedi:

"Van'da ve bölgede engelli çalıştırmayan iş yerlerine ve kamu kurumlarına verilen idari para cezalarını yeterli bulmuyoruz. İşverenler engelli çalıştırmaktansa verilen cezaları ödemeye razı oluyor. Bu nedenle verilen cezaların daha caydırıcı olmasını bekliyoruz.

Sokaklarda dolaşamayan, otobüslere binemeyen ve toplumun dışında yaşamak zorunda bırakılan engellilerin erişim problemlerini çözmeden istihdam sorununu çözmek zor görünüyor. İşe yerleştirilen engellilerin de yaşadıkları en büyük sorun, önyargılar, acıyan gözlerle bakılması ya da alçaltıcı ifadelerin kullanılmasıdır. Engellilerin hayata dahil edilmesi için iş gücüne dahil edilmeleri şarttır."

Kaynak: AA